Ang Mga Nagdaang Araw Sa Asya

Binisita

mong
mga
siyudad
nang
walang
pasabi.

Pinatag

ang
lunduyan
ng
pangarap
na
aking
hinabi.

Niyayanig

ng
kongretong
haligi
ang
pananalig
ko
kay
Allah.

Inaalon

nang
gabundok
na
pangamba

ang
mga
ikinahong
pag-asa.

Tumatangis

sa
hangin

ang
mga
mamad
na

kaluluwa

mabilis
na
inanod
sa
ngumingiting

limbo

kasabay
na
humihilig

sa
mga
bisig
ng

pighati.

Emanzky88
8 Oktubre 2009

-litrato mula sa news.yahoo.com (sarasha)

 

Toy Soldiers

Ichi (isa), ni (dalawa), san (tatlo), shin (apat), go (lima), roku (anim)…Sampung taon ako nu’ng una ‘kong natutuhan ang pagbilang ng 1-10 na “basic cardinal numbers” ng Hapon. Kaso, hanggang anim na lang ang naka-rehistro sa isip ko. Turo sa’kin ito ni Mang Pepe, beterano nu’ng WW II.

Kadalasan libangan nu’ng bata pa’ko kundi makinig ng radyo, manood ng t.v eh tumambay sa tindahan at makipaghuntahan (kwentuhan). May sari-sari store (kasama na ang tindang ulam) kami nu’n. Sa t’wing darating si Mang Pepe, s’ya ang unang pasimunong bibilang hanggang sa kami’y tipong nagpapaligsahan sa pagbilang. Sa mura ‘kong gulang tumatak na ang pagbilang na banyaga (hindi pa uso ang mga nag-japan). Bago bumili ng ulam si Mang Pepe sa aking nanay na si Inang Rita ay magpipilit muna itong tikman ang lahat ng putahe; mula sa paksiw na tilapya, bisugo at kalderetang baga’t atay ng kalabaw. Hindi maiwasan mayamot ng aking nanay dahil di lang isang beses n’ya itong ulitin kumbaga isang ritwal na ito- ipagpipilitang gamitin ang panandok ng ulam kung kaya’t lagi naman s’yang binibigyan ng kutsara para hindi ikaselan ng ibang bibili. Hindi pa ito magkakasya, kahit na nga masarap ang pagkakaluto ay may pintas ka pa rin maririnig at babaratin pa ang pagbili, ganunpaman doon na iikot ang huntahan. Ipakwento ng aking tatay na si Amang Bio ang buhay ni Mang Pepe sa pakikipaglaban n’ya sa Bataan-kwento n’ya nakatakas s’ya sa “Death March.” Bubuskahin naman s’ya ni erpat na wala naman s’yang napatay kahit isang sundalong Hapon at pumuputok na hindi tumitingin sa kalaban na parang lumalabas ang kaduwagan. Hindi naman s’ya napipikon pero sasabayan ng alis na tumitikhim.

Ilan taon na lang at magsi-singkwenta na ang nasabing eksena. Tumingkad lang ang nasabing alaala dahil sa news ng maramihang pagpila sa U.S Embassy para sa makukuhang benepisyo ng mga beteranong Filipino nitong WW II. Dahil ito sa pinirmahan ni Obama na tinatawag na “stimulus funds.” na $198 million para sa mga beterano.

Sa aking henerasyon at hanggang sa kasalukuyang panahon. Marami at malaki pa rin ang pananampalataya sa Amerika, kay Uncle Sam- s’ya ‘yung tagapagtaguyod at tagapagtanggol ng demokrasya. ‘Yung bang ikararangal mo ang iyong lolo, tatay, kuya at kamag-anak kapag naging bahagi o nakihamok para sa U.S
Nandoon ang malasakit ng gobyerno mula sa pagkain, damit, sweldo at mga benepisyo.

Sa kabilang banda, meron tayong hindi nakikita sa likod ng kasaysayan. Sa libro nga ni Carlos Bulosan na “America Is In The Heart” kahit boluntaryo silang (mga Filipino) magpa-rehistro para lumaban sa gyera, tinanggihan sila dahil sa “National Selective Service Act. Sa librong,”The Port Chicago Mutiny” ni Robert L. Allen, iskolar- malinaw na inilahad ang hindi makataong pagtrato sa mga sundalong Afro-American o negro. Sa Houston, Texas may nakuha kong libreng libro na pwedeng iuwi sa barko mula sa Houston Seaman’s Center na may pinamagatang “Strangers From A different Shore (A History Of Asian Americans)” ni Ronald Takaki, isa rin iskolar. Nabanggit din sa teksto ang pakikibaka nila Carlos Bulosan at iba pang Filipino, Chinese, Koreans, Japanese at iba pang Asyanong sundalo sa hindi magandang pag-trato ng gobyernong Estados Unidos.

Nakakalungkot isipin na kayang-kayang gumastos ng limpak-limpak na dolyares ang U.S gaya ng gyera nu’ng WW II, Vietnam, Cuba, Nicaragua at iba pang operasyon lihim at hayag. Nagawa rin n’yang makapagpautang kay Saddam Hussein sa Iran-Iraq War. Sa huli ang magastos na gyera sa Afghanistan at tuwirang pagsalakay sa Iraq. Paglikha at pagbebenta ng mga makabagong armas pandigma na kayang ikasagip ng pagkakautang ng isang mahirap na bansang gaya ng Pilipinas. Kung tutuusin ay hindi na dapat dalhin sa kabilang buhay ang hinanakit ng maraming beterano sa gobyerno ng U.S

Sabi ng iba, pasalamat na tayo kay Obama at sa gobyernong Amerikano at pinirmahan din ang matagal nang minimithi ng mga beterano.

Naiiling na lamang ako sa mga naglalabasang news sa internet- bingi’t ulyaning beterano na sa katagalan ay hindi na mataandaan ang pangalan ng kanyang asawa, nakaratay na beterano na hindi na kayang pumirma’t thumbmark na lang ang ginamit para sa aplikasyon. Hindi lang masabi ng tuwiran nu’ng ininterbyu na “putang ina mo lolo o tatay ‘wag ka munang mamatay may makukuha tayo ke Uncle Sam!”

Sa loob-loob ko parang isang laruan sundalo lang ang mga beteranong Filipino at lahat ng mga sundalo na iniumang ng Amerika sa isang gyera ng negosyo at pangangamkam.

Bago ko ito ipi-nost, kinumusta ko si Mang Pepe sa kanyang pamangkin thru text, sagot n’ya sa text-“Ilan taon na s’yang patay, parang nawalan ng laban ang kanyang mga buto, unti-unti s’yang humina, ‘yun ang ikinamatay n’ya sir.”

(c) 2009 Kwentulang Marino

 

Krisis Sa Gaza

Ang pambo-bomba sa Gaza at napipintong “ground assault” ng tropang Israeli at pagkapaslang kay Nizar Rayan, isa sa may mataas na katungkulang sa liderato ng Hamas ay higit na krisis ang kakaharapin ng mga Palestino, Israel at ng mundo.

Hindi mapasusubalian ang malaking respeto kay Rayan, isang propesor sa Islamic law, tuwirang nakikipag-upakan sa mga tropang Israeli at isa sa kanyang anak na lalaki ay ipinadala sa isang “suicide mission” na kanyang ikinabuwis ng buhay. Namatay man si Rayan, marami sa mamayan at mga mandirigmang Palestino at Arabo ang binigyan nya ng inspirasyon, hindi mayayanig ng “isang toneladang bomba” ang pakikibaka ng mga Palestino gaya nang ginawa ng mga tropang Amerikano sa Vietnam.

S’yempre pa, binibigyan katwiran ni Bush at Rice (sila na ba ang bagong spokesman at Foreign minister ng Israel?) ang ginawang pananalakay ng mga tropang Israeli. Para sa U.S at Israel wala pang “humanitarian crisis” para sa kanila wala pang kaso ang pagkamatay ng mga sibilyan-mga bata at matanda, “collateral damage” lang ang mga ‘yan. Sabagay magtataka pa ba tayo. eh ano ba ginawa ng tropang U.S sa atin kasaysayan kung papaano minasaker (Fil-American War) ang ating mga kababayan, sa Vietnam at pinakahuli , sa Iraq.

Eh bat’ ang U.S ang pinag-iinitan ko sa nagaganap na krisis sa Gaza strip. Syempre pa,kinukunsinti ng U.S ang ginagawang pananalakay ng Israel sa Gaza. Wala kang maririnig na pagkondena sa U.S. Sabagay… meron ba naman ka-alyadong pinintasan o pinuna kahit mali na ang ginagawa at lihis na sa pandaigdigan patakaran at mga batas na itinakda.

Panawagan lang ng EU at UN na magkaroon ng “truce” kelan, kaya tayo makakarinig nang matinding bagsak sa kanila-“economic embargo,” “tuwiran pamamahalaan ng mga tropang U.N ang nagaganap na krisis,” “isang krimen sa sangkatauhan ang ginagawang paglipol (genocide) sa mga Palestino at mga Arabo ng gobyernong Israel.” Ilusyon pa lang ang mga ito!

Ang mga kontra-argumento ay hindi talaga tunay na maso-solusyunan kung hindi natin babalikan ang tunay at ugat ng kasaysayan sa perspektibang makatwiran, makatao at walang manipulasyon ng kasaysayan, tinutumbok ko baga, bago kayo sa akin ay magre-ak…na may pagkiling ako sa mga Palestino, mungkahing balikan natin ang kasaysayan kung paano planuhin ng U.S, Britanya at mga Israeli (hindi pa ito ang katawagan sa kanila) bago at makaraan ang WW II , ang pagtatayo ng isang Jewish state.

Ang krisis nila’y krisis din natin, marami sa atin ang may pinoy sa nasabing lugar, naninirahan man o nagha-hanapbuhay. Ilulunsad nila (kasama ng mga ka-alyadong pwersa) ang malaking dagok sa mga bansang nagtatanggol at kumukupkop sa Zionistang paninindigan ng Israel sa hindi kumbensyunal na kaparaanan. Nakalulunos….

Sana makita natin ang tunay na kulay ng mga makapangyarihang bansa gaya ng U.S, Britanya at iba pang bansa na nag-aasta para sa kapayapaan, sa likod nito’y dominasyon at pagsasamantala.

Sana Patuloy Natin Hanapin Ang Tunay Na Kahulugan Ng Kapayapaan Nakabase Sa Kalayaan At Katarungan…..Shalom!

(c) 2009 Kwentulang Marino