Ang Babae sa Likod ni Rizal

ANG BABAE SA LIKOD NI RIZAL
(MANIWALA KA PEPE)

Sa Bayang Baliwag ay may bantayog
sa dakilang bayani’y inihandog
Dr. Jose Rizal ang tanyag na ngalan
Pepe ang magiliw na palayaw
Ninuno’y rito nagdalaga’t isinilang
anak ng bayan na itinuring

Roman V. Carreon ang may likhang-sining
sa eskultor ay laging kampiyon

Bayani’y sa tuktok iniluklok
tindig ay matikas na nililok
Sa kanang kamay
patayong libro ang hawak
may alab sa dibdib na sumanib

Apat na kababaihan ang inukit
lapat sa klasikal na kagandahan
Sa harapang pundasyon
isa sa babae ang nakaupo
sa kaliwang kamay, bandila’y mahigpit na hawak
sa kanang kamay, sa langit itinuro ang tabak

Dalawang lalaking anyo’y rebolusyunaryo
ang siyang matapat na tanod sa ating hero
handang hugutin ang galit na itak
kalabitin ang ripleng sa dayo’y umupak

Sa lahat ng babaeng sa isipa’y lumikot
sa likod ni Pepe ang tanging namukod
na tila may ibinubulong
na tila may sinasabi

Nung kabataan ko’y taglay siste’t kaharutan
kumiliting bulong ng babae’y may kapilyahan

“Subukan lang ninyong dyumingel
tagpas mahaba mong uten”

“H’wag kayo ritong mag-tiangge
tinda ninyong manok, kalapati’t pato
hindi sasala sa bilis ng punglo”

“Gawin mo kaming paradahan
gulong ng iyong sasakyan
handa naming paputukan’”

Ngayung matanda na
lumalim, lumawak sa buhay at pulitika

Ang Babae
tila may lalim na ang ibinubulong
tila may lalim na ang sinasabi
tila hindi pa nagwawakas
mga isyu’t tunggalian sa lipunan
kahalintulad sa nobelang Noli at Fili

Maniwala ka Pepe!

May paslit na natutulog sa sulok ng 7 Eleven
may batang lalaki na nakadapa sa pintuan ng Gloria Romero’s Restaurant
may taong-grasa sa harap ng Flora’s Butong-pakwan
may namamalimos na musmos sa pintuan ng simbahan
may nakahandusay na lalake na tila may sakit sa harapan ng The Generics Pharmacy
may manikuristang iba ang serbisyong ipinagbibili

Maniwala ka Pepe!

Sa teleseryeng Forevermore
lupain ni Galleta ay ipinamahagi sa mga pobre
Sa Hacienda Luisita
nagpasya na ang Korte Suprema
pag-implementa’y makupad pa sa usad ng sasakyan sa EDSA
matining ba ang dugong-asendero na dumadaloy sa palasyo?

Maniwala ka Pepe!

Pagsilang nang unang eleksyong munisipal
na dikta ng dayong Amerikano
kanilang ipinagdiriwang
ipinagmalaki na may yabang

Pagsilang ni Felipe “Apo Ipe” Salvador
ni hindi maipagbunyi
lumaban sa dayuhang buktot
kanilang ibinaon sa limot

Bumalik ang tropa na mapanlinlang na Amerika
Enhanced Defense Cooperation Agreement ang peg nila
kustodiya kay Pemberton ang lumukob ay agila

Maniwala ka Pepe!

Tira-tirang fried chicken sa fastfood
murang kamay ang kumalkal sa tambakan
muli nilang sinangkutsa’t niretoke
inilako sa mga kumukulong tiyan
pumagpag ang bitukang kumakalam
sikmura ng kahirapa’y higit na pinatapang

Nalaslas ang habag sa dokumentaryong palabas
matapos sundan nang mapanudyong patalastas
“sarap na hindi mak! mak! mak! makalimutan!”

Maniwala ka Pepe!

Sa luklukan ng kapangyarihan
posisyon ay ginawang gatasan
DAPat may managot
sa lahat nang sangkot

Maniwala ka Pepe!

Bilibid or not!

Mga druglord ay nagtampisaw sa laptop at jacuzzi
sa safety box ang pera’y milyon
sa piitang kubol tuloy ang konsiyerto’t operasyon
mga hindoropot nagpipista’t buhay-panginoon

Maniwala ka Pepe!

Bibisita si Pope Francis
sa bayang puno nang hapis
Simbahang sa iyo’y nagsakdal
sugat ba ay naghilom o nagbalantukan?

Maniwala ka Pepe!

Sa likod nati’y patyo ng simbahan
sampung bagong airconditioned bus ang humambalang
malakas na bumusina ang impluwensya’t yaman ng angkan
banal na tubig ay pakumpas na winasiwas ng pari

Panawagan ni Lolo Kiko sa mga nakaabito
basbas na may katumbas ay maari bang lumipas?

Maniwala ka Pepe!

May naglalampungan dini
may naghahamunan “palakihan ng puke”

Maniwala ka Pepe!

Si Naning at Boni ay parang bolang drinibol
tayo na lang ang hindi na-resyapol

Maniwala ka Pepe!

Sa gilid ay may graffiti
sa magkabilang sulok
nangangamoy ang panghi!

Emanzky88
30 Disyembre 2014
© 2014 Kwentulang Marino

*sariling larawan ng Kwentulang Marino

 

BONI 2014

Naging maaga ang aking gising, alas kwatro ng medaling-araw ay bumangon na ‘ko. Inihanda ko ang harina, butter, itlog at asukal para sa paggawa ng Binangkal, isang klase ng tinapay na pwedeng pagkamalang Buchi dahil ang panlabas na anyo nito ay nakukulapulan ng linga; matigas ang texture nito. Popular sa dakong Kabisayaan, sa karaniwan ito’y di nilalagyan ng palaman, para maiba nilalagyan ko ng haleyang ube, keso at peanut butter.

Umaambon, hindi naman ganun nabasa ang suot kong puting seda na may tatak ng mukha ni Gat Andres Bonifacio sa gawing kanan at nakatitik naman ang KKK sa gawing kaliwa. May limang minuto rin lakarin bago ako nasakay ng traysikel papuntang kabayanan.

Alas-sais ng umaga nang ako’y makarating sa kabayanan, patuloy pa rin ang pag-ambon. Dinaanan sa bangketa ang ilan biyahero na natutulog sapin lang ay karton. Sa harap ng groseri tumawag sa aking pansin ang isang lalaking gusgusin, nangingitim ang talampakan at nanlalagkit ang mahabang buhok. hindi alintana ang ambon para abalahin ang mahimbing na pagtulog na tila nagdadagdag init ang mga abubot na damit sa kanyang payat na katawan. Patuloy pa ring nilala sa isip ko ang isang tula o diona.

Tinalunton ko ang mga tindahan ng dvd ng mga kapatid mula sa Mindanao, umaapaw sa palanggana ang pancit bihon at pritong lumpiang-toge sa isang karinderya, nagmamadali na ang mga mamimili sa pasilyong pinasok ko papunta sa pwesto ng bilihan ng mga bulaklak.

“Magkano po ang pumpon ng pulang rosas?” magalang kong tanong.

“Beynte pesos” mabilis na sagot ng matandang lalake.

“Du’n po sa mas maraming pumpon?” na umagaw sa aking paningin.

“Sandaang piso” ang kawalang siglang sagot.

Sumilong ako sa isang fastfood , isinatitik sa table napkin ang kanina ko pa nilala na tula. Laking-gulat ko sa hindi inaasahang huling titik ng tugma na maaring makalikha ng simbolismo!

Taas hawak na tabaK
Namumulang bulaklaK
Kabayo ay pumadyaK

Umaambon pa rin, matamlay ang galaw ng mga tao. Mabilis kong tinalunton ang kasalda papunta sa terminal ng bus. Iginala ko muna ang aking mata sa paligid. Mabilis kong tinungo ang monumento.

Emanzky88
30 Nobyembre 2014

© 2014 Kwentulang Marino

 

YOLANDA

YOLANDA

Yolanda! Yolanda! Yolanda!
hatid mo’y walang ganda

maraming pangarap
ang tinangay nang nagngangalit na agos
sa mata’y hapis ang umagos
bangungot ang dala mong unos

Yolanda! Yolanda! Yolanda!
hatid mo’y walang ganda

nganga ang responde ng matandang binata
naisahan mo ang matamis manalinhaga

Yolanda! Yolanda! Yolanda!
hatid mo’y walang ganda

‘sang taon gunita sa iyong pagbisita
dakdak!
analohiya ang dispensa
mabilis na rehabilitasyon
ngayon lang umusad
sa makupad na lagdang tugon

Yolanda! Yolanda! Yolanda!
hatid mo’y walang ganda

paano ka malilimutan?
tila biro kang dumalaw
sa ika-limampung taon kong pagtanda!

Emanzky88
9 Nobyembre 2014

©2014 Kwentulang Marino

imahen dailypost.com

 

KUNG BAKIT WALANG HONOR SI NORA AUNOR

KUNG BAKIT WALANG HONOR SI NORA AUNOR
(SA PIHIKANG PANLASA NG BINATA SA PALASYO)

“Walang himala! Walang himala!”
sa batang babaing lumaki sa istasyon ng tren
kesa sa batang lalaking lumaki sa malawak na tubuhan

“Walang himala! Walang himala!”
sa aktres na tanging puhuna’y umarte’t umawit
kesa sa politikong tanging puhuna’y katas ng kabyawan
kasikatan ng angkan

“Walang himala! Walang himala!”
sa artistang akusa ay sumisinghot ng droga
kesa sa binatang usok lang ang ibinuga

“Walang himala! Walang himala!”
sa patuloy na bigwas
sa presyo ng petrolyo
pamasahe’t bigas
luya’t bawang, bumirit pa ang sibuyas
karneng manok, baka’t baboy
sabon, harina’t de-latang sardinas

“Walang himala! Walang himala!”
sa mga binusabos na biktima
ng Zamboanga seige at bagyong Yolanda

“Walang himala! Walang himala!”
sa tunay na biyaya ng lupa
kung titulo’y nasa korporasyon
mga magsasaka’t sakada’y may pinapanginoon

“Walang himala! Walang himala!”
sa hinimod na sinambang EDCA
sumbat sa lamay ng kapatid sa tropang Amerikano

“Walang himala! Walang himala!”
sa inang iniluklok ng mga dumipa sa EDSA
kesa kay Elsa na puno ng pag-asa

“Walang himala! Walang himala!”
sa mga mandaramdong sa kongreso, senado at palasyo
huwag kang kukurap sa PDAF at DAP
sa isang iglap daig pang hinoldap

“Walang himala! Walang himala!”
sa humal na wangwang
sa paliku-likong katwiran
sa tuwid na lansangan

“Walang mapapala! Walang mapapala!”
sa aroganteng elitista
hinubdan ang maskarang moralista

Husga mula sa luklukan ng katarungan

“SALIGANG PUNDASYO’Y NILABAG
YAMAN GALING SA PAWIS
SA PAGGASTA AY LIHIS!”

Emanzky88
5 Hulyo 2014
3:50 n.u

©2014 Kwentulang Marino
*imahen mula sa interaksyon.com/epee rafanan

 

Ang Rekado

Ang Rekado

Niluto ang tatlong pisong balot
na miswang manipis
sa limang pisong mantikang tingi
kawali’y saglit na sumagitsit
labing-apat na pirasong hebi
sa tinamad na init ay sumagi
namumutlang pinatuyong hipon sahog
matamlay na sumanib
sa inihagis na hiblang nadurog
dalawang tabong tubig ang tumambog
sa wisik nang walong butil na dagat-asin
sabaw ay pamaktol na bumulabok
po(rk)tang ‘nang naka-iiskandalo!
saha ng saging ang kalasa
bunton sa ibinato kong kaldero
hangad ay tumama sa makintab na ulo
boom panot!
usig sa salat na rekado
hanap sa tunay na lasa
luya’t bawang na pang-sangkutsa
mahal pa sa mangilong karneng manok
sa mga politikong mahilig sa pork
Anak ng Baka!
ang sumbat ng panlasa!

Emanzky88
15 Hunyo 2014

© 2014 Kwentulang Marino
*imahen mula sa inquirer.net

 

Takas sa Hunyo

TAKAS SA HUNYO

Himpapawid
Philippine Airlines
12 Hunyo 1992

Isang asul na travelling bag, tatlong t-shirt na puti, limang may kolar, dalawang pantalon maong, apat na Warren brief, pang-ginaw na may tatak na Planet Hollywood, tutbras at tutpeys, dagdag pa rito ang tig-sampung Lomotil at Biogesic, isang katamtamang bote ng Omega Painkiller, pulang dyornal na may limangdaang pahina, isang dekada ng mga nalikhang tula, isang libro ni Lualhati Bautista- Dalawang Dekada ng Maiikling Kwento, Rashomon at iba pang kwento ni Ryonosuke Akutagawa, kaset teyp ni Joey Ayala,Tracy Chapman at Gary Granada. Makapal na Japanese Dictionary . Isang kopya ng family picture na inipit sa pulang dyornal. Pinakamahalagang hindi ko dapat malimutan ay ang mga importanteng dokumento—Pasaporte, Seaman’s Book, Yellow Card, SOLAS, iba pang sertipiko sa pagsasanay.

Nag-LRT lang ako, sa may 5th Avenue station, kasagsagan ng mga pasahero. Maganda ang sikat ng araw, mabilis din ang naging takbo kasimbilis nang pagwagayway ng mga bandila na sumasayaw sa hangin sa gawing sakop ng Luneta Park. Ewan, kung para bang nagsesenti lang, tipong ayaw makakita ng mga mukhang nalulungkot , na ayaw lang umayon sa kalakaran baluktot, ni isa sa angkan, ni isang kaibigan ay hindi na inabala.

“Wow hebi ang tindi ng drama. Independence Day, tatakasan ang bayang-sawi, magpapaalila sa mga kapitalista’t dayuhan?!”

“Akala ko ba’y mahal mo ang iyong bayan?”

“Tatakasan mong kilusan dahil batbat ng kaguluhan?”

Mga boses na sumasalit ang sumbat, uyam at habag. Tinig na pumipiglas sa impit na kaloob-looban.

Sa Baclaran station ako inihatid nang tulirong isip. Makupad na inihakbang ang mga paang pababa ng hagdan. Kawalang libog akong sumakay ng taxi.

“NAIA!” hudyat sa drayber.

Tatlumpung libong piye na ang taas namin sa alapaap, anunsyo ng piloto. Nakarehistro pa sa isip ang eksena kanina sa airport.

Inilipad ng hangin, mabigat
na damdamin
habang ginugunita, huwad
na kasarinlan:

pinay, humalik sa papaalis
na sakang
luha sa kinse-anyos
na dalagita’y nangilid
tutungo sa bayang
lapad ang sisikatan.

pamilya’y tumunganga sa anak
na paalila
kinodakan ang malungkot na mata
hindi alam kung saan pupunta.

asawa’y iiwan, nakatanaw
sa kawalan.
magsing-irog, walang katapusang
pagpapaalaman.

matanda’y pinamaypay ang visa
niyang tangan.

nilaro ng ulap
kahirapang iniwan.

Sa bansang pupuntahan, naghihintay ang barkong sasampahan ko…ang barkong M.V Clipperventure-L.

Kahit paano ang gawin. “Naghuhumiyaw ang katotohanan na ang bansang pupuntahan mo…ang makapangyarihang bansa na kinondena sa mahabang panahon…ang Amerika!”

*unang nalathala ang tulang TAKAS SA HUNYO sa Philippine Seamen Assistance Program (PSAP) sa The Netherlands at ANI Journal ng Cultural Center of the Philippines (CCP)

 

May Listahan Din Ang Langit

MAY LISTAHAN DIN ANG LANGIT

Kung si Napoles ay may Napolist
may listahan din ang langit
sa mga mandarambong

sa Palasyo
sa Senado
sa Kongreso
sa Korte Suprema
sa AFP
sa DBM
sa NBI
sa BI
sa DepEd
sa DA
sa DAR
sa DPWH
sa mga nagpasarap sa PDAF
sa lumikha ng mga pekeng NGO
sa lahat ng departamento

hindi sila maaring husgahan
hindi sila maaring salingin
hindi sila maaring kutyain

pagkat sa kanilang pera may donasyong titirikang simbahan
pagkat sa kanilang pera may marmol na altar
pagkat sa kanilang pera may mataas na pader
pagkat sa kanilang pera may maningning na aranyas
pagkat sa kanilang pera may malambot na luhuran
pagkat sa kanilang pera may pintuang narra
pagkat sa kanilang pera may antigong santo
pagkat sa kanilang pera may sedang abito
pagkat sa kanilang pera may masarap na putahe
pagkat sa kanilang pera may pantustos sa mga bisyo
pagkat sa kanilang pera may mamahaling Montero
pagkat sa kanilang pera may marangyang karo
pagkat sa kanilang pera may Pabasa ng Pasyon
pagkat sa kanilang pera may libreng pakain sa Semana Santa
pagkat sa kanilang pera may kotseng parapol
pagkat sa kanilang pera may sariling titulo
pagkat sa kanilang pera may bahay-ampunan
pagkat sa kanilang pera may feeding program
pagkat sa kanilang pera may takbuhan ang mga dalagang-ina
pagkat sa kanilang pera may kanlungan ang mga gurang
pagkat sa kanilang pera may libreng pabahay
pagkat sa kanilang pera abswelto na sa kasalanan

O mahabagin diyos ng LUMA at BAGONG TIPAN!
Kulang na lang ay ibilang sa mga SANTA at SANTO!
Bakit kinakandili ang mga kampon ng DEMONYO?

Emanzky88
10 Hunyo 2014

© 2014 Kwentulang Marino
imahen Mideo-AFP

 

Mga Tinamaan ng Kidlat

Tinamaan ng kidlat
ang MRT

Kailan naman kaya ang mga mandarambong?

sa Palasyo
sa DBM
sa Senado
sa Kongreso
sa Hudikatura
sa AFP
sa Lokal na Pamahalaan
sa Reyna ng PDAF scam
sa mga nagsasakit-sakitan
sa mga kabarilan
sa mga nangingikil sa dayong kontratista
sa mga kasabwat sa bidding
sa mga substandard na relokasyon
sa mga nagpabaya sa biktima ng Bagyong Yolanda
sa mga nagbibigay ng bulok na relief goods
sa mga nagbubugaw sa embahada
sa mga Tsinong hari-harian sa karagatan
sa mga pumaslang ng ‘daang pawikan
sa mga nagsasabing sapat ang silid-aralan
sa mga nagsasabing handa na ang K-12
sa mga lumilikha ng pekeng NGO
sa mga kapartido
sa mga humihimod sa tumbong ni Obama
sa mga sumasamba sa EDCA
sa mga nagbebenta ng soberanya
sa mga nagpabaya kay beybi Diona Andrea
sa mga gumagahasa sa Inang Kalikasan
sa mga humahadlang sa biyaya ng lupa
sa mga pumipiga sa lakas ng manggagawa
sa mga sumasagka sa kalayaan.

Hintayin ninyo ang ngalit ng bayan
Higit pa sa talim ng kidlat
na dapat paghandaan.
Banta ay hindi isang pitik
Sigaw namin ay gumuhit sa langit
“MGA TINAMAAN NG LINTIK!”

Emanzky88
6 Hunyo 2019

© 2014 Kwentulang Marino
*imahen mula sa http://www.interaksyon.com

 

Ang Diona ni Diona Andrea

Luwal

Mabuti pang sa larangan
doon ako’y isinilang.
Hangi’y makatarungan.

Rekwes

Nagrekwes si Napoles
gamutin kanyang matres.
Kaskas na kasingbilis.

Burol

Gobyernong walang habag
maramot na nag-ambag.
Luksang tatatlong oras.

Rosal

Tingkad ng puting bulaklak
sa dibdib ng dalisdis.
Alab ang halimuyak.

Diona Andrea

Baon kong gunita
ang mabangong hininga.
Talinghaga ng digma.

Emanzky88
20 Mayo 2014

©2014 Kwentulang Marino

* Si Diona Andrea ay dalawang araw lamang itinagal mula sa pagkaluwal ni Andrea Rosal, detenidong politikal. Ipinagkait sa mag-ina ang mabilisang gamutan sa katwiran na kailangan pa ng “court order” Kakapusan ng hangin sa dugo ang dahilan ng seizure na ikinahantong sa maagang kamatayan.

**imahen mula sa bulatlat.com

 

BOLERO

BOLERO

Talos ni Obama ang kiliti ng pinoy
Talos ng gobyernong Amerikano ang kiliti ni PeNOY
Talos nitong madaling madenggoy

“Salingin na may antig sa damdamin
Papuring ikapalakpak ng tenga
Ngiti’y umabot hanggang panga.”

Pinoy!

Executive Chef sa White House
Kabilang sa putahe lumpia’t adobo

Kulang na lang sabihin
Tagalinis ng inodoro
Hardinero’t labandero

Lahat ay Pilipino!

Matatas na nabigkas
“Salamat at Balikatan”

Kulang na lang sabihin
Na gaya ng mga dayong artista
Pa-slang na sambitin
“Mahal ko kayong lahat!”
Na sukat nating ikakilig

“Filipino hospitality” ang diga
Sa Imperial Suite ng Sofitel Hotel nagpahinga
Kababayan ko’y nakahiga sa malamig na bangketa

Mainit na halik sa matandang babae
Pabuyang medalyon sa abandonadong beterano
Mayabang na agila ang simbolo
Sa usaping pensyon ay napawi ang hinampo

Matagal na nga tayong nabola
Simula pa kay Sakay at Aguinaldo
Hanggang kay MacArthur
Na “I shall return” ang boka

Kung tapat ang layon ng pagkakaibigan
Hangad ay mabuting pakay
Sa kasunduang Enhanced Defense Cooperation Agreement (EDCA)
Hindi nga ba tayo nalamangan?

Isa lang ba itong kasinungalingan?
Isa lang ang ating palatandaan
Isa lang ang ating sukatan

Sa pagsambit ni Barack
Kay PeNOY
Sa kanyang ngalan

Tatlong beses na nautal!
Tatlong beses na hindi naitumpak!
Tatlong beses na pumalpak!

Emanzky88
29 Abril 2014

© 2014 Kwentulang Marino
*imahen mula sa Google